GRIEG, SMETANA
Strijkkwartet nr. 1 op. 27, Strijkkwartet nr. 1 ‘Uit mijn leven’
Quatuor Modigliani
Mirare MIR682 • 1u03’
Waardering: 10
Edvard Grieg en Bedřich Smetana wisten niet van elkaars bestaan, maar ze schreven elk kort na elkaar, in 1876-1878, hun eerste strijkkwartet. De intimiteit en expressierijkdom zal voor beiden bepalend zijn geweest om via dit medium ingrijpende en zelfs traumatische levenservaringen in muziek uit te drukken. Grieg leed onder het verlies van zijn dochtertje en van zijn ouders en zat in een huwelijkscrisis. Smetana leed aan toenemende doofheid en moest zijn post als dirigent in Praag opgeven. Hij licht het motto ‘Uit mijn leven’ toe met: ‘ik wilde mijn levensloop verklanken’ en Grieg typeert zijn werk als ‘verborgen sporen van levenskracht’. Behalve in de uitdrukking van persoonlijke gevoelens via een strijkkwartet hebben beide componisten ook gemeen dat zij belangrijke vertegenwoordigers zijn van de in heel Europa heersende zoektocht naar het specifiek nationale element in de muziek. Dat komt bij Smetana het duidelijkst tot uiting in de melodieën en in de Slavisch aandoende ritmes in het tweede deel en het slotvivace en bij Grieg in de Noorse dansen in het derde en vierde deel van het kwartet, dat zich verder onderscheidt door de haast orkestrale dichtheid van het stemmenweefsel in het openingsdeel. Beide kwartetten zijn geschreven in spontaan aandoende vrije vormen die door Franz Liszt werden herkend en toegejuicht. Het spel van Quatuor Modigliani is in alle opzichten uitmuntend. Luister als voorbeeld naar de Romanze, het tweede deel van Griegs strijkkwartet, waarin het kwartet recht doet aan alle schakeringen. In de dansante finale maken ze er helemaal een feest van. De dramatiek in Smetana’s kwartet wordt meeslepend vertolkt. De gedetailleerde opname laat de klankpracht van de topinstrumenten goed tot z’n recht komen.
Hans Quant
Dit is een van de tienen uit Luister 779. Wilt u meer recensies lezen? Sluit dan hier een abonnement af en krijg automatisch toegang tot honderden andere recensies én voorgaande edities van Luister.
