Naast veel nieuwe albums luister ik graag, als de tijd het mij toestaat, oudere albums terug die mij zijn bijgebleven. Vaak zijn dat albums van musici waar ik op een of andere manier een persoonlijke band mee heb, of opvallende cd’s die in Luister gerecenseerd zijn. Vaak betreft het een cd die een Tien in Luister heeft gekregen. Vooral omdat ik de tienen altijd van het begin tot het eind beluister. Zo’n album is de registratie van Mahlers Negende symfonie door het Mahler Academy Orchestra onder leiding van Philipp von Steinaecker dat vorig jaar uitkwam. (Alpha Classics ALPHA 1057). Het schrijfje onderscheidde zich omdat het hele orkest op instrumenten uit de tijd van Mahler speelde. Ik had de plaat al weer te voorschijn gehaald in aanloop naar de uitvoering van de Negende symfonie tijdens het Mahler Festival, en ik heb hem nog steeds niet weg kunnen leggen omdat de uitvoering werkelijk nieuw licht schijnt op een veel opgenomen symfonie.
Uniek project
Gerard Scheltens was verantwoordelijk voor de waardering met een tien. Hij schreef in Luister 782: ’De strijkers hebben darmsnaren met de te verwachten klank, maar vooral het karakter van de blaasinstrumenten is heel anders dan we gewend zijn. Het is niet de ‘zoveelste’ historisch geïnformeerde uiting van een beweging die vanuit de renaissance en barok steeds verder oprukt naar onze tijd, maar een uniek project dat recht doet aan de eigen opvattingen van Mahler. Hij had als dirigent van de Hofoper in Wenen de gewoonte zijn eigen klankbeeld te modelleren aan de hand van instrumentarium van zijn eigen keuze.
Contrasten
De correspondentie die Mahler daarover voerde is teruggevonden en zo kon het Originalklang-project de instrumenten bij elkaar zoeken die voldoen aan wat Mahlers ‘innerlijk oor’ te horen kreeg. Zo komen de contrasten veel meer tot hun recht: niet als onderdeel van geïntegreerde, gepolijste klank vol harmonie, maar juist in de tegenstrijdige wereld die ‘des Mahlers’ is. In zijn (bijna) laatste en meest indrukwekkende symfonie – zowel afscheid als belofte – weten de musici van het Mahler Academy Orchestra, jong en oud(er) door elkaar, die wereld op te roepen. Dit is een Mahler die schuurt en uitdaagt, aandacht vraagt, nee eist van de luisteraar.’
En zo blijft het, ook na herhaald beluisteren.
