Het tiende strijkkwartet van Dvořák in Es majeur Op. 51 is onlangs uitgevoerd door Lauren Edwards, Sanne Zwikker, Ariun-Enerel Gantumur en Wyeth Minami. Het wordt ook wel het Slavische kwartet genoemd en deze indrukwekkende uitvoering van het strijkkwartet is te horen op de Luister livestream.
Het tiende strijkkwartet van Dvořák in Es majeur Op. 51, deel één, is in sonatevorm gecomponeerd. De warme, lyrische opening wordt gespeeld in een moderate tempo. In de expositie vloeit de muziek sierlijk voort, onderbroken door een ritmische melodie die doet denken aan een polka – een Boheemse volksdans. In de doorwerking worden de danskarakteristieken en exotische klanken van Oost-Europese volksmuziek nog kenmerkender. De reprise herhaalt het geweldige beginthema dat is geïntroduceerd in de expositie.
Tsjechische dansritmes
Antonin Dvořák schreef zijn strijkkwartet in opdracht van het Florentine String Quartet. Het stuk is kenmerkend voor zijn Slavische karakter. Dvořák verwerkte er verschillende Tsjechische dansritmes en melodische karakteristieken in. Dvořák behoort tot één van de grote meesters van de laatromantische tijd en wordt samen met Smetana gezien als de grote componist van Tsjechië.
Toekomst als organist
Dvořák was de oudste zoon van acht kinderen en zijn vader en moeder hadden een slagerij en dranklokaal. Dvořák kwam voor het eerst in aanraking met muziek op zijn school en de kerk die zijn familie bezocht. Hij leerde onder andere piano-, orgel- en vioolspelen. Zijn muziekdocenten zagen in Dvořák potentieel als een musicus en drongen erop aan zijn muzikale talenten te ontwikkelen. Dvořáks vader stemde ermee in, onder de voorwaarde dat zijn zoon een organist zou worden om zodoende de kost te verdienen.
Brahms geloofde in Dvořák
Maar het pakte anders uit. Dvořák had de grootste moeite om te betalen voor huisvesting en in zijn levensonderhoud te voorzien. Desondanks bleef hij meedoen aan de Oostenrijkse Staatsprijs voor componisten. Hij won hem driemaal, in 1874, 1876 en 1877. Bij zijn derde zege was Johannes Brahms een van de juryleden. Brahms geloofde in Dvořák en introduceerde hem aan zijn uitgever Simrock. Simrock wilde iets soortgelijks hebben als Brahms’ Hongaarse Dansen. Dvořák componeerde vervolgens zijn Slavische dansen. Het was een succes en het werd zijn grote doorbraak.
