Op 6 september 2025, twee dagen voor zijn zesennegentigste verjaardag, is Christoph von Dohnányi overleden in München. Hij werd in 1929 geboren in Berlijn, in een familie waar kunst, intellect en moraal onlosmakelijk verbonden waren. Twee beroemde namen kwamen samen in Dohnányi’s familie: de Bonhoeffers (de antifascistische dissidente priester Dietrich Bonhoeffer was zowel zijn oom als zijn peetvader en werd, samen met diverse andere familieleden die actief waren geweest in het verzet, door de nazi’s geëxecuteerd toen Christoph een tiener was) en natuurlijk de Dohnányi’s – de componist Ernst von Dohnányi (Dohnányi Ernő), van Hongaarse afkomst, was zijn grootvader.
Repetitor
Dohnányi zelf begon aanvankelijk rechten te studeren, geïnspireerd door zijn ervaringen in het nazitijdperk om onrecht te bestrijden, maar voelde zich uiteindelijk meer aangetrokken tot de muziek. Na zijn studie in München raakte hij al snel betrokken bij de opera van de stad, waar hij al vroeg werk vond als pianist en zangcoach. Een bezoek aan Florida State University om zijn studie voort te zetten bij zijn grootvader (die inmiddels in de VS woonde), volgde, en niet lang daarna werd hij opgemerkt door dirigent Georg Solti, die hem onder zijn hoede nam en hem een baan gaf bij de Opera van Frankfurt als repetitor. Dohnányi volgde Solti na verloop van tijd op in Frankfurt, waar hij de hoogste functie bekleedde tot hij in 1977 naar Hamburg verhuisde.
Keerpunt
1984 was in veel opzichten het keerpunt in Dohnányi’s carrière als dirigent: tegen alle verwachtingen in werd hij aangesteld als muziekdirecteur in Cleveland, waarmee een einde kwam aan de twee jaar durende zoektocht van het orkest naar een opvolger voor Lorin Maazel. Tussen 1984 en 2002 groeiden hij en het orkest uit tot een opnamegigant, die meer dan honderd werken opnam en andere Amerikaanse orkesten in de schaduw stelde. Deze varieerden van de geliefde favorieten uit de klassieke en romantische canon tot meer avontuurlijke werken uit de Tweede Weense School. Zijn opnames van Bruckner werden onlangs met veel succes heruitgebracht. Dohnányi voelde zich verder net zo gemakkelijk thuis bij het werk van Webern en Lutosławski als in de Germaanse romantiek.
Mentor
Van 2004 tot 2010 leidde hij het NDR Elbphilharmonie Orchester in Hamburg. Hij pleitte actief voor de bouw van de Elbphilharmonie, niet als prestigeproject, maar als maatschappelijke investering in kunst. Nieuwe muziek behandelde hij daar niet als niche maar als norm. Dohnányi dirigeerde over de hele wereld, met name in de Verenigde Staten en in Duitsland en Oostenrijk, met periodes bij het NDR Symphoniker, de Wiener Philharmoniker en de Wiener Staatsoper, om er maar drie te noemen. In zijn latere jaren fungeerde hij ook als mentor voor opkomende dirigenten als Michael Stern en Alan Gilbert.
Privéleven
Hoewel hij zijn privéleven buiten de schijnwerpers hield, was Christoph von Dohnányi ook vader, echtgenoot en mentor. Zijn zoon Justus is een bekend Duits acteur. Zijn tweede vrouw, sopraan Anja Silja, was zijn artistieke metgezel tijdens zijn operaperiode. Zijn derde en huidige vrouw is violiste en kunstmanager Barbara Koller.
