Het Fonds Podiumkunsten heeft ‘onzorgvuldig, onvoldoende transparant en deels vooringenomen gehandeld’ bij het afwijzen van subsidie. Dat oordeelt de rechtbank Amsterdam in beroepszaken van theatergroep De Warme Winkel en choreograaf Arno Schuitemaker. De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor andere kunstenaars. De ingrijpende uitspraak biedt ook hoop aan Orkater, Holland Opera en Holland Baroque, de drie podiumkunstorganisaties die nog een beroepsprocedure hebben lopen bij de rechtbank. Bovendien kan het rechtelijk oordeel grote gevolgen hebben voor het gehanteerde systeem voor de toewijzing van subsidies, waarop al langer scherpe kritiek klinkt.
Verbijstering
‘Onverwacht en groot nieuws!’ Zo omschrijft een opgetogen Vincent Rietveld, artistiek leider van De Warme Winkel, de uitkomst van de rechtszaak die het gerenommeerde Amsterdamse theatergezelschap had aangespannen tegen het Fonds Podiumkunsten (FPK). Vorig jaar zomer maakte het FPK, het belangrijkste rijkscultuurfonds voor de podiumkunsten, de subsidiebesluiten bekend voor de periode 2025-2028. Tot verbijstering van de theaterwereld viel De Warme Winkel, ondanks een positief advies, buiten de boot: de gewaardeerde groep scoorde te weinig punten op criteria als artistieke kwaliteit, publiekswerking en geografische spreiding.
Gerechtigheid
De groep ging in bezwaar: in haar ogen was de argumentatie van de adviescommissie onjuist en de gevolgde procedure onzorgvuldig en onvoldoende transparant. De rechtbank Amsterdam heeft de theatergroep nu op de meeste punten in het gelijk gesteld. Zo is een groot deel van de onderbouwing van het commissieoordeel volgens de rechtbank ‘niet te volgen’. Rietveld: ‘Dit is gerechtigheid, eerherstel en een morele overwinning ineen. Het subsidiesysteem moet eerlijker, zorgvuldiger en transparanter.’
Verkeerd
Ook de internationaal geprezen choreograaf Arno Schuitemaker stapte naar de rechter en krijgt nu gelijk. Het FPK-advies over de subsidieaanvraag van zijn stichting Sharp is op meerdere punten onzorgvuldig tot stand gekomen, zo oordeelt de rechtbank. Zowel Schuitemaker als De Warme Winkel is bijvoorbeeld op een verkeerde manier afgerekend op het aantal speelbeurten in Amsterdam in verhouding tot optredens elders in Nederland.
Ontslagen en afzeggingen
Het mislopen van deze belangrijkste vierjarige subsidie had voor Schuitemaker en De Warme Winkel grote gevolgen: medewerkers moesten worden ontslagen, grote (locatie)voorstellingen werden afgezegd, talentontwikkeling werd gestaakt en internationale coproducties kwamen op losse schroeven te staan.
Nadeel
Volgens de rechtbank had het FPK de gehanteerde criteria en meetinstrumenten voor geografische spreiding (met een laat vastgesteld gemiddelde per regio) voorafgaand aan de beoordelingsperiode bekend moeten maken en niet pas tijdens de advisering. Aanvragers konden daardoor niet weten dat het Fonds zou rekenen met een zogeheten mediaan per regio en dat voorstellingen in Amsterdam volledig buiten beschouwing zouden blijven. Daardoor waren instellingen uit Amsterdam in het nadeel. Onzorgvuldig en niet transparant, zo oordeelt de rechtbank.
Belangenverstrengeling
Bovendien was de adviescommissie in het geval van Schuitemaker ook niet onafhankelijk genoeg samengesteld, zodat de schijn van belangenverstrengeling is gewekt. Schuitemaker: ‘Deze uitspraak is niet alleen van belang voor onze eigen aanvraag – en die van De Warme Winkel – maar ook voor de rechtszekerheid in de hele sector.’
Nieuw besluit
Het FPK heeft respectievelijk zes (bij De Warme Winkel) en twaalf weken (bij Schuitemaker) de tijd om een nieuw besluit te nemen, met inachtneming van deze uitspraak. Viktorien van Hulst, directeur-bestuurder van FPK, laat desgevraagd weten dat het Fonds de uitspraken zorgvuldig gaat bestuderen en op korte termijn met de aanvragers in contact zal treden.
Bron: volkskrant.nl
