SCHUBERT, JANÁCEK
Horizon funèbre (Der Tod und das Mädchen – Kreutzer Sonate)
Taurus Quartet
Et’cetera KTC 1629 • DDD-60’
Waardering: 9
Het in 2012 opgerichte Belgische Taurus Quartet heeft twee cd’s op zijn naam staan, beide met het motto Horizon funèbre. Beide ook met kwartetten van Franz Schubert en Leoš Janáček, op de eerste Schuberts Vijftiende en Janáčeks Intime Briefe en nu Schuberts Veertiende en Janáčeks Kreutzersonate. Het motto verwijst naar het feit dat de werken geschreven zijn kort voor de dood van de componisten, dan wel in doodsverwachting – in Schuberts geval vanwege syfilis – bij het Veertiende. Geen opgewekt uitgangspunt, maar wie weet zal het kwartet in volgende producties ook andere menselijke emoties als leidraad kiezen. Hoe dan ook, Schuberts Veertiende, ofwel Der Tod und das Mädchen, klinkt heftig in het fortissimo van zijn begin en de afwisseling met zachtere passages, die in het stuk voortdurend een rol spelen, trekken telkens opnieuw aandacht. Hier wordt op het scherpst van de snede maar volkomen beheerst expressief gespeeld, maar soms lijkt het alsof Beethoven en Sjostakovitsj hier samen onder de naam Schubert een verbond aangaan. Daarmee worden verwachtingspatronen over hoe Schubert hoort te klinken behoorlijk opgeschud en het overtuigt. Bovendien, in Schubert zitten zeker expressionistische voorklanken, zoals componist/dirigent Hans Zender al eens opmerkte naar aanleiding van zijn arrangement van de Winterreise. Janáčeks Kreutzersonate laat daarna veel van de warmte horen waardoor we onze romantische gevoelens zo graag laten strelen, maar de onmiskenbare weemoed in de melodielijnen, harmonieën en timbres van het hele stuk zijn eerder elegisch dan sussend. De combinatie met Schubert wijst wel bepaalde overeenkomsten in vorm aan, zoals het gebruik van dansvormen, maar hun muziek wordt uiteraard helemaal niet overeenkomstig gespeeld. Voor Schubert was zijn levensrust in 1824 voorbij, zoals hij schreef, de oude Janáček berustte.
Paul Herruer
Wilt u meer recensies lezen? Sluit dan hier een abonnement af en krijg automatisch toegang tot honderden andere recensies én voorgaande edities van Luister.
