Eigenlijk is het een heel mooi verhaal, ware het niet dat de omstandigheden zo enorm verwoestend waren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog weigerde de Poolse regering te capituleren voor de nazi’s. Zowel de regering als de legerleiding en met hen vele Poolse militairen weken uit naar West-Europa. Daar werden de ‘gedeserteerde’ militairen klaargestoomd om zich aan te sluiten bij de geallieerden. Met succes. De Eerste Poolse Pantserdivisie onder leiding van generaal Stanisław Maczek verdreef op 29 oktober 1944 de Duitse bezetters uit Breda en omgeving. Dit heuglijke feit wordt nu, tachtig jaar na dato, gevierd met een concert in het Chassé Theater in Breda door Sinfonietta Cracovia onder leiding van chef-dirigent Katarzyna Tomala-Jedynak. Op het programma staan werken van de Poolse componisten Andrzej Panufnik en Wojciech Kilar. Ook klinkt het speciaal voor deze gelegenheid geschreven Mémoire de Mémoire voor trompet, bastrombone en strijkorkest van Hanna Kulenty.
Opwekkend en verontrustend
Afgaande op de recensie op de denieuwemuze.nl wordt het een bijzonder concert vol aangrijpende noten. Het programma is niet helemaal hetzelfde – zo klinkt in Breda niet de Derde symfonie van Philip Glass, maar onder andere het toepasselijkere Benedictus uit The Armed Man van Karl Jenkins en Patria Oppressa uit Macbeth van Giuseppe Verdi. Maar het draait ook in Breda vooral om het nieuwe werk van Hanna Kulenty geschreven in opdracht van de Nederlandse Ambassade in Polen. Het is een even wonderlijk als opwekkend én verontrustend werk dat perfect bij de gelegenheid past.
Energiek strijkorkest
Verder is het concert als geheel een mooie (hernieuwde) kennismaking met het beste strijkorkest uit Polen. Het ensemble bestaat in 2024 dertig jaar, maar is nog niet zo bekend in Nederland. In 1994 stond niemand minder dan Krzysztof Penderecki aan de wieg van het strijkersgilde dat zich snel ontwikkelde tot een van de meest vooraanstaande Poolse strijkorkesten en een voornaam pleitbezorger van hedendaagse (vooral Poolse) muziek. In Nederland kennen de Pieter Wispelweyfans het gezelschap misschien van de in 2008 opgenomen cd met de Nederlandse cellist als solist in het Tweede celloconcert van Sjostakovitsj, maar daar bleef het grotendeels bij. Ten onrechte, want het gezelschap is zeker onder de huidige chef-dirigente Katarzyna Tomala-Jedynak een energiek strijkorkest dat een stevig pleidooi houdt voor de hedendaagse Poolse muziek.
Inspirerende ervaring
“We hebben Poolse muziek samengebracht met de giganten van minimal music om het internationale publiek te laten zien en horen dat Poolse componisten zoals Kilar, Panufnik of Hanna Kulenty muziek op internationaal niveau hebben geschreven, hoewel ze niet altijd algemeen bekend zijn”, zegt Agata Grabowiecka, algemeen directeur van Sinfonietta Cracovia, over het programma in Breda. “Hanna Kulenty componeert, net zoals Wojciech Kilar, hedendaagse muziek, maar de inspiratie van de Poolse volksmuziek is eenvoudig terug te horen. Buitenlandse luisteraars kunnen zo hun muzikale horizon verbreden en een idee krijgen van hoe muziek in ons deel van de wereld zich ontwikkeld heeft. Ik geloof dat het concert een zeer open en inspirerende ervaring zal zijn.”
Interculturele dialoog
Voor Olga Brzezińska, adjunct-directeur van het Adam Mickiewicz Institute dat deze concerten van Sinfonietta Cracovia mede mogelijk maakte, is dat geen vraag. Het is voor haar niet alleen mooie ervaring, maar ook een manifestatie van de kracht van kunst, cultuur, muziek om mensen over grenzen en generaties heen te verenigen. “Ons doel bij het Adam Mickiewicz Institute is om ervoor te zorgen dat Poolse vrouwelijke en mannelijke kunstenaars de kans krijgen om hun talent te delen op het internationale toneel en zo het wereldwijde culturele landschap te verrijken. We initiëren internationale projecten zodat de diversiteit, schoonheid en rijkdom van de Poolse cultuur de weg kunnen vinden naar de belangrijkste internationale artistieke evenementen. De unieke artistieke gevoeligheid van onze kunstenaars verbindt mensen over de hele wereld, verbreedt de horizon, helpt diepe verbindingen te leggen en bevordert de interculturele dialoog.”
Voor meer informatie en kaarten zie www.sinfonietta.pl en www.chasse.nl