November 2022. Violist Vadym Makarenko verslikt zich zowat in zijn vocabulaire, tijdens een interview. Zo gretig dist hij zijn Vivaldi-verhaal op. Makarenko beschrijft hoe hij als 19-jarige met de trein naar Venetië gaat. Voor een pelgrimstocht naar het huis van de rode priester: Vivaldi. Bij het ochtendkrieken komt Makarenko aan op het station. Het huis van Vivaldi? Geen flauw idee.
Zo legt hij de kiem voor zijn album Lost in Venice. Op dit punt in het gesprek zet Makarenko al zijn azen in. Hij vertelt over kwinkelerende Venetiaanse vogels, de mensen die de straten bevolken, de stad die tot leven komt. Op de plek waar de rode priester zijn muziek ten doop hield. Makarenko kan Vivaldi’s melodieën aanraken, voor zijn gevoel. Die muziek wordt echt. Daarmee is het artikel wel zo’n beetje gevuld. Maar er zit nog een steen in mijn schoen.
Ik moet Makarenko zo nodig naar de oorlog vragen. Hij is Oekraïner. Makarenko zegt er iets over. Ik neem het niet mee in het stuk. De violist heeft zo koortsachtig gesproken over zijn liefde voor Vivaldi, Venetië, muziek. Naar mijn mening volstaat dat. Het is precies waar de december-editie van Luister om draait: hartstocht. Grensoverschrijdend en tegelijkertijd jaloersmakend, in het geval van ‘zoenkampioen’ Leonard Bernstein. Lenny, voor intimi.
De flamboyante dirigent uit het Amerikaanse Lawrence (overleden in 1990) staat centraal in de film Maestro. Die wordt gedragen door regisseur en hoofdrolspeler Bradley Cooper. De film, een hit op het filmfestival van Venetië, is vanaf 20 december te zien op Netflix. De cameralens zoomt in op Bernsteins stormachtige relatie met Felicia Montealegre, gespeeld door Carey Mulligan. Deutsche Grammophon heeft de soundtrack van Maestro uitgebracht. Met London Symphony Orchestra, onder leiding van dirigent Yannick Nézet-Séguin. Bradley Cooper dirigeert onder begeleiding ook een woordje mee.
We hebben een smeuïg artikel over Bernstein in Luister 776. Gaat dat verhaal lezen, gaat die film zien. In ons coververhaal met pianist Fazil Say vlamt het heilige vuur ook van de pagina’s. En wat dacht u van Johannes Brahms, die aan zijn liefde voor Clara Schumann en Elisabeth von Herzogenberg inspiratie ontleende voor werken als Drei Intermezzi? Pianiste Nino Gvetadze heeft dat gegeven gebruikt voor haar album The Muse.
“Ik zou willen dat ik de oorlog kan stoppen, maar ik kan alleen vechten met mijn viool en mijn kunst.” Een citaat van Vadym Makarenko. Noem het naïef, maar ik gun de lijdende en strijdende partijen op deze wereld een muzikaal staakt-het-vuren. Een snufje Bernstein. Ik kan bij wijze van protest Sjostakovitsj’ Symfonieën 1 en 7 aanraden, Leningrad, met Chicago Symphony. Een vleugje Say. Denk aan zijn formidabele 4 Cities en Black Earth (Kara Toprak). Of een duet voorbij alle slagvelden, losgezongen van de tijd, tussen Nino Gvetadze en Johannes Brahms. Het liefst in het Venetië van Makarenko en Vivaldi. Niet dat het iets oplost. Maar toch.
