CD 05_726

Recensie MESSIAEN – AKOKA: Reframing Olivier Messiaen’s Quartet for the End of Time

MESSIAEN
AKOKA: Reframing Olivier Messiaen’s Quartet for the End of Time
David Krakauer (klarinet), Jonathan Crow (viool), Matt Haimovitz (cello), Geoffrey Burleson (piano), Socalled (elektronica)
Pentatone PTC 5186560 • DDD-64’
Waardering: 10
Luister 726 – September/Oktober 2017

De openingstrack van de cd, Akoka, is het geesteskind van David Krakauer. Het was de Joodse klarinettist Henri Akoka die Messiaens Quator pour la fin du temps in première bracht en in Krakauers improvisatie kijkt de luisteraar als het ware door de ogen van Akoka naar die beleving. Cellist Matt Haimovitz noemt het spelen van het Quator een spirituele ervaring en het beluisteren van deze uitvoering ervan is niets minder dan dat. Het kwartet is één van de meest gespeelde werken van de componist en geldt als een monument in het twintigste-eeuwse kamermuziekrepertoire. Geen andere compositie van Messiaen werd zó vaak op cd gezet als het Quator maar deze registratie doet alle voorgaande verbleken. De musici nemen de luisteraar mee naar de duistere krochten van de vorige eeuw, toen Messiaen tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangen zat in kamp Görlitz, en te midden van alle inhumaniteit het Quator componeerde. Met kippenvel op mijn armen en tranen in mijn ogen luister ik naar de ongelofelijk uitgesponnen melodieën in deel vijf (de ode aan de eeuwigheid van Jezus) en deel zeven (de ode aan de onsterfelijkheid van Jezus), waarbij de cello en viool begeleid worden door piano-akkoorden als klokken; zo verschrikkelijk mooi en zo karakteristiek voor de devoot katholieke Messiaen. De laatste klanken van het Quator vloeien naadloos over in de diepe pulserende beat – als een hartslag – waar Meanwhile van Socalled (alias Josh Dolgin) mee begint. Seconden later beginnen samples van het gedender van treinwagons over rails, oude radio-uitzendingen (waaronder een sample van koningin Wilhelmina: ‘Nederland zal herrijzen’), Sefardische gezangen en hiphop. Na een meeslepende acht minuten doet een oorverdovend ouderwets wekkeralarm de luisteraar ontwaken uit de nachtmerrie van de Tweede Wereldoorlog. Eenmaal terug in 2017 blijft het gevoel lang hangen: ‘Dát nooit meer’, en met een cd zo’n snaar raken; dat is kunst.
Maartje Valk

Wilt u meer recensies lezen, dus óók de recensies van albums die het afgelopen halfjaar verschenen? Sluit dan hier een abonnement af en krijg automatisch toegang tot honderden andere recensies én voorgaande edities van Luister.

Facebook
Twitter

Laatste artikelen